Polskie fotografki w latach 70.-90. stanowiły mniejszość w tym zdominowanym przez mężczyzn zawodzie. Wystawa „Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek” w ramach Międzynarodowego Festiwalu Fotografii w Łodzi, przypomni ich historie i fotografie.
Ekspozycję tworzy niemal 150 zdjęć trzynastu autorek: Anny Beaty Bohdziewicz, Anny Marii Brzezińskiej, Iwony Burdzanowskiej, Joanny Helander, Marzeny Hmielewicz, Anny Michalak-Pawłowskiej, Anny Musiałówny, Anny Pietuszko-Wdowińskiej, Agnieszki Sadowskiej i Mai Sokołowskiej oraz Anny Białej, Małgorzaty Kujawki i Anny Łoś.
Wystawa jest przekrojowym spojrzeniem na polską fotografię od lat 70. do połowy lat 90. XX wieku. Znajdą się na niej zarówno zdjęcia wydarzeń politycznych i sportowych, portrety, jak i fotografie ukazujące życie codzienne. Całość uzupełnią aparaty, publikacje, stykówki i inne pamiątki dostarczone przez bohaterki wystawy.
Autorki pokazywanych zdjęć zajmowały się nie tylko fotografią różnego rodzaju, ale też pracowały jako fotoedytorki, były szefowymi działów fotograficznych w redakcjach dzienników. Publikowały w cenionych tytułach prasowych polskich i zagranicznych, prezentowały zdjęcia w albumach i na wystawach. Dla wielu z nich fotografia wciąż jest sposobem na życie.
Jak mówi Monika Szewczyk-Wittek: „Współczesne fotografki, których jest na szczęście coraz więcej, posługują się różnymi narzędziami promocji i komunikacji własnej pracy. Fotografie wykonane cyfrowo w ciągu zaledwie kilku chwil może zobaczyć każdy chętny w dowolnym miejscu na świecie. Autorki zdjęć prezentowanych na wystawie pracowały w zupełnie innej rzeczywistości, gdy proces powstawania zdjęć był bardzo pracochłonny. Wspólnie z bohaterkami wybierałam fotografie zarówno już publikowane, jak i niepokazywane wcześniej. Większość autorek nigdy nie zdigitalizowała w całości swojego dorobku. Kilka z nich, jak Maja Sokołowska, Agnieszka Sadowska czy Anna Pietuszko-Wdowińska, bezpowrotnie straciły część swoich zbiorów. Niektóre nie mają pełnego dostępu do swoich archiwów z tamtych lat. Stąd wybór zdjęć na wystawę miał swoje ograniczenia. Podczas pracy nad wystawą stawiałam sobie wiele pytań. Najważniejsze z nich to, czy fotografie z tamtych lat przetrwały próbę czasu? Czego możemy się nauczyć od fotografek, które są bohaterkami wystawy?”.
***
W 2021 roku ukazała się książka „Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek”, w której można przeczytać wywiady z fotografkami prezentowanymi na wystawie. Podczas wystawy będzie można kupić ostatnie egzemplarze publikacji.
Autorką książki i kuratorką wystawy jest Monika Szewczyk-Wittek, absolwentka Instytutu Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego (specjalizacja fotografia). Fotoedytorka i kuratorka. Specjalizuje się w opracowaniu archiwów. Pomysłodawczyni przedsięwzięć promujących fotografię. Współtwórczyni projektu Wszyscy Jesteśmy Fotografami. Kierowała archiwizacją i digitalizacją zbiorów TR Warszawa. Współkuratorka archiwum Pawła Pierścińskiego. Prowadzi zajęcia z fotoedycji i etyki fotografii na Uniwersytecie Warszawskim oraz SWPS (School of Ideas). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Instytutu Pileckiego w Berlinie.
Artystki: Anna Beata Bohdziewicz, Anna Maria Brzezińska, Iwona Burdzanowska, Joanna Helander, Marzena Hmielewicz, Anna Michalak-Pawłowska, Anna Musiałówna, Anna Pietuszko-Wdowińska, Agnieszka Sadowska i Maja Sokołowska, Anna Biała, Małgorzata Kujawka i Anna Łoś
Kuratorka: Monika Szewczyk-Wittek
fot. „Fryzjerki”, Ruda Śląska, ok. 1980 roku. Fot. Joanna Helander.
