Wyniki Fotograficznej Publikacji Roku 2024

Tradycyjnie już – otwarcie Fotofestiwalu to jednocześnie ogłoszenie wyników konkursu na Fotograficzną Publikację Roku 2024. Gratulujemy laureatom i laureatkom oraz dziękujemy jury i partnerom za kolejną edycję tej ważnej dla nas i dla środowiska inicjatywy.

Spośród 56 publikacji zgłoszonych do konkursu jury w składzie: Idalia Smyczyńska, Nicolas Grospierre, Olga Drenda, Aleksandra Żalińska, Artur Pławski oraz Franek Ammer i Paweł Rubkiewicz wyłoniło 22 pozycje, czyli „szortlistę”, z której wszystkie książki można oglądać na wystawie w centrum festiwalowym Fotofestiwalu do 23 czerwca. 

Na wystawie znalazły się zarówno przykłady monografii, autorskich książek, zinów i produkcji niskonakładowych, kameralnych self-publishingów, jak i katalogów wystaw oraz prac zbiorowych o historycznym charakterze. Warto zwrócić uwagę na obecność jednej książki niefotograficznej Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce Adriana Wykroty, która jest publikacją o fotografii. Wskazujemy ją jako ważną pozycję, między innymi dlatego, że istotną rolę pełni w niej pozycja książki fotograficznej, jako medium, jako procesu, pracy projektanta/tki, w której wreszcie wymienione zostały najciekawsze inicjatywy książkowe w Polsce w ostatnich latach. 

Książki zebrane na wystawie cechuje bardzo wysoka jakość, są spójne, przemyślane i świetnie zaprojektowane. Wśród nich znalazły się książki wybitne, na które jurorki i jurorzy pragną zwrócić szczególną uwagę: to książki nagrodzone i wyróżnione. 

Nagroda główna: Nagroda imienia Krzyśka Makowskiego i tytuł Fotograficznej Publikacji Roku 2024 otrzymuje publikacja:

Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy
koncepcja, wybór i opracowanie: Anna Duńczyk-Szulc, Agnieszka Kajczyk
redakcja: Aleksandra Kędziorek, Anna Jaroszuk
projekt: Ania Nałęcka-Milach
wydawca: Muzeum Warszawy 
współwydawca: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma

Nagradzamy tę publikację za jej rozmach i encyklopedyczny, pełny i szczegółowy zapis, za podsumowanie stanu badań i stworzenie bazy dla przyszłych dociekań, zarówno naukowych jak i prywatnych. Ta monumentalna książka powstawała przez lata ciężkiej pracy. Jej projekt jest niezwykle wyważony. „Antologia spojrzeń” powinna zostać lekturą obowiązkową. 

Wyróżnienia otrzymują:

• Phobos Ex Machina, Ewa Ciechanowska & Artur Urbański, redakcja: Agnieszka Skolasińska, projekt: Bartłomiej Talaga, wyd. Wydawnictwo PWSFTviT

Za znakomity pomysł, spójność, zarówno formalną, jak i mentalną — za znakomicie zrealizowaną reżyserię strachu. Za balansowanie na granicy fotografii, prowokacji, dokumentu i fikcji.  

• Tyski Klub Fotograficzny KRON. Śląsk 1978–1983, Michał Cała, Tadeusz Kluba, Krzysztof Pilecki, Henryk Rączkowski, Mieczysław Wielomski, Zbigniew Zalewski, Marzena Abrahamik, Arkadiusz Gola, Tomasz Liboska, Krzysztof Szewczyk, Wojciech Wilczyk; red. Ewelina Lasota, Michał Łuczak; projekt: Joanna Jopkiewicz (Grupa Projektor), wyd. Muzeum Miejskie w Tychach

Za świetnie zrealizowaną pracę zbiorową — za odświeżenie interesujących fotografii i znakomity projekt. Publikacja w ciekawy sposób opowiada o zjawisku historycznym, pokazuje cykle zdjęć dziś niedostępne szerszej publiczności, wreszcie opowiada o wycinku Polski,  Marzyłoby nam się widzieć więcej takich prac, także o innych klubach i grupach fotograficznych. 

• Sztos, Krzysztof Pijarski, redakcja: Krzysztof Pijarski, projekt: Błażej Pindor, wydawnictwo: Wydawnictwo PWSFTviT 

Za znalezienie nowego sposobu opowiadania – poprzez obraz o innych obrazach kultury. Nie jest to tylko praca nad archiwami, ale też interesująca i pełna zagadek gra, z dziedzictwem i biografią. Kto by pomyślał, że średniowieczny rzeźbiarz może współcześnie być tak zajmujący i intrygujący?! 

• Internal Landscapes, Marta Zgierska & Mateusz Sarełło, projekt: Aneta Kowalczyk, Marta Zgierska; selfpublishing

Za niekonwencjonalny pomysł połączenia doświadczenia osobistego, z elementami performansu i fotografii. Za udane wyjście poza pracę „do projektu” i „na zlecenie”, a w końcu za zupełnie inne opowiedzenie o doświadczeniu pandemii. [Książka została dopuszczona przez jury do konkursu FPR24, na podstawie oświadczenia autorów, że rok wydania został wymuszony względami formalnymi] 

• Rzeczy osobiste 1. Ojciec, Tomek Tyndyk, projekt: Ania Nałęcka-Milach, wydawnictwo: Archiwum Słońca (OPT Zamek)

Za odważną pracę osobistą, a także, co ważniejsze, za udane uwikłanie widza w nią i stworzenie tym samym opowieści o bardziej uniwersalnym charakterze. Oszczędna w środkach, niejasna, nieoczywista, trudna i wymagająca książka, która, po należytej i dogłębnej lekturze, na długo zapada w pamięć. 

• The Need to Know, Michael S. Honegger, projekt: Aneta Kowalczyk, wydawnictwo: BLOW UP PRESS

Za pracę z archiwami — wybitną pod względem projektowym, jak i merytorycznym. Za stworzenie pełnej napięcia historii szpiegowskiej, świetnie osadzonej w realiach, z szeregiem dowodów i tropów.

• Eternal U, Hubert Humka, redakcja: Grzegorz Kosmala, projekt: Aneta Kowalczyk, wydawnictwo: BLOW UP PRESS

Za mistrzowskie połączenie projektu ze zdjęciami, za stworzenie wyrazistej, spójnej całości, niezwykle lirycznej a jednak dokumentalnej. 

• Ciemno w dzień Ciemno w nocy, Michał Adamski, projekt: Andrzej Dobosz, wydawnictwo: Fundacja Pix.House

Za niezwykle ciekawe ujęcie aktualnych wydarzeń, za celne dobranie środków do tej opowieści — pozornie niewyróżniającej się formy publikacji oraz przekierowania znaczeń w edycji, która w tej publikacji nie jest środkiem, lecz medium, osobnym bytem. 

• Abzgram, Karolina Wojtas, redakcja: Kathrin Schönegg, C/O Berlin Foundation, projekt: Karolina Wojtas/Naroska Design, wydawnictwo: Spector Books

Za bezkompromisowy i nowy sposób na opowiedzenie o uniwersalnym doświadczeniu. Za ujęcie buntownicze i anarchistyczne, jednak pełne kontrolowanego bałaganu. Za idealnie dobrane do takiego ujęcia środki i odreagowanie na formie szkolnego podręcznika. 

• Family Album, Mike Bona, projekt: Mike Bona & Hubert Pelc, selfpublishing

Za udany eksperyment i świetną historię. Za odnalezienie w, modnym ostatnio, opowiadaniu o rodzinnych historiach, własnej ścieżki i nowego spojrzenia, za stworzenie wciągającej historii w bardzo niepozornym opakowaniu. 

• Alltagsfantasie, Joanna Szproch, redakcja: Joanna Szproch, projekt: Nora Cristea, wydawnictwo: André Frère Éditions

Za wizualną wspaniałość! Za odważne i adekwatne do tematu połączenie, za rozmach i przepych — zdjęciowy i projektowy. 

• Pogorzelisko, Alicja Karska, Aleksandra Went, projekt: Anna Witkowska, selfpublishing 

Za niesamowitą koncepcję i znalezienie ciekawego sposobu jej opowiedzenia, w efekcie którego czytelnik znajduje się wewnątrz nie tylko wizualnej opowieści, ale poniekąd w eksperymencie artystycznym, we wręcz surrealnym doświadczeniu meta-książki. 

Na wystawie:

Litwa. Dwa stulecia fotografii / Lithuania. Two Centuries of Photography, praca zbiorowa/joint publication, red./ed. Paulina Orłowska-Bańdo, projekt/design: Kuba Sowiński, wyd./pub. Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie

Devil’s Rib, Mateusz Kowalik, Mateusz Kowalik, projekt/ design: Natalia Mikołajczuk, wyd./pub. Editorial RM, Ediciones Posibles, Phree

Warm Mother Cold Mother, Anna Orłowska, red./ed. Stefan Lorenzutti, projekt/design: Kaja Gliwa, wyd./pub. Bored Wolves

Plan, Ewa Pajewska-Wawrzyniak, projekt/ design: Ewa Pajewska-Wawrzyniak, selfpublishing 

Bebok — Kolekcja Wrzesińska 2022, Karolina Jonderko, projekt/design: Natalia Szczęch, wyd./pub. Urząd Miasta i Gminy Września

Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce, Adrian Wykrota, red./ed. Iwona Torbicka, projekt/ design: Andrzej Dobosz, wyd./pub. Fundacja Pix.House

Stray dogs, Krzysiek Orłowski, redakcja i projekt/editing and design: Krzysiek Orłowski, wyd./pub. Zinteka

Hands & Feet of Friends & Family, Helen Korpak, red./ed. Stefan Lorenzutti, projekt/design: Samuli Saarinen, wyd./pub. Bored Wolves

Domowe Pozycje Baletowe, Magdalena Skotnicka, projekt/design: Franciszek Ammer, Dominika Sadowska, Magdalena Skotnicka, wyd./pub.19 Rivers

Organizatorzy/ Organisers: Fotofestiwal, Służewski Dom Kultury, Bookoff
Partnerzy/ Partners: 19 Rivers, Miejsce Fotografii, Fotopolis

Nagrodzone publikacje czekają na Was w centrum festiwalowym obok pozostałych wystaw książkowych. W tym roku to wystawy poświęcone scenie białoruskiej, ukraińskiej i pięciu krajów Ameryki Łacińskiej oraz Kassel Dummy Award. Więcej o wystawach: https://fotofestiwal.com/2024/program-2024/#wystawy, szukajcie książek fotograficznych także w sekcji wydarzeń. Tu m.in. trzy premiery książkowe: Der Engel Iacopo Pasqui wydanej m.in. przez Fotofestiwal, Igora Omuleckiego Works 2012-2021 i Michała Sity Historia Polski vol.2, oraz panel dyskusyjny Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce prowadzony przez Adriana Wykrotę.

Fotofestiwal tym samym uważamy za otwarty!