CEMRE YEŞIL GÖNENLI

HAYAL & HAKIKAT: PODRĘCZNIK PRZEBACZANIA I PODRĘCZNIK KARANIA

Fotografie przedstawiające dłonie tureckich więźniów z początku XX wieku, pochodzą z albumów Abdula Hamida II, 34. sułtana Imperium Osmańskiego. Projekt Hayal & Hakikat (dosł. Sen i Prawda) wydany został w formie dwóch książek, które mogą być oglądane symultanicznie. Są to „Podręcznik przebaczania” i „Podręcznik karania”. Abdul Hamid II wykorzystywał fotografię do dokumentowania modernizacji Imperium Osmańskiego na początku XX wieku. W pałacu Yıldız zbudowane zostało studio fotograficzne, a albumy reprodukowano i rozsyłano po całym świecie jako świadectwo postępu Imperium. Sam Abdul Hamid II rzadko opuszczał Stambuł, ale zamawiał fotografie, aby poznać swój kraj, którego nie miał szansy obejrzeć w inny sposób. Sułtan posiadał także obsesję na punkcie kryminałów. W 25. roku swojego panowania, w ramach przygotowania do planowanej amnestii, nakazał, aby wszystkich skazanych za morderstwo sfotografowano w taki sposób, by ich dłonie były widoczne. Poruszyła go pseudonaukowa informacja, którą wyczytał w powieści kryminalnej, mówiąca o tym że „każdy przestępca, u którego staw kciuka jest dłuższy niż staw palca wskazującego, ma skłonność do morderstwa”. Na fotografiach uwieczniono dłonie badanych, w celu dokonania ich klasyfikacji. W książce zostały one podzielone na kategorie — ręce zakute w kajdany i ich pozbawione. Artystka wykadrowała fotografie w taki sposób, aby twarze skazańców pozostały niewidoczne, trudno tym samym jednoznacznie rozpoznać ich stan emocjonalny. Losy poszczególnych więźniów pozostają nieznane, ponieważ nie zachował się żaden zapis wyroku wydanego przez Abdula Hamida II po obejrzeniu rąk oczekujących przebaczenia. Publikacja zdobyła nagrodę dla „Najlepszej fotoksiążki roku” w kategorii międzynarodowej na festiwalu PHotoESPAÑA 2021 oraz była nominowana do nagród Paris Photo Aperture Foundation Photobook Awards 2020 w kategorii „Fotoksiążka roku” oraz The Rencontres d’Arles Book Awards w kategorii „Książka historyczna roku.”