Sabine Bitter & Helmut Weber (Austria)
Podłączono, odgrodzono
Kompleks mieszkalny „Habitat 67” został zaprojektowany i wykonany przez kanadyjskiego architekta Moshe Safdiego w latach 1966-67 oraz zaprezentowany na Expo 67 w Montrealu. Projekt ten stał się ikoną metabolizmu w architekturze. Metabolizm narodził się w Japonii, zaś jego celem było kształtowanie miast i ich architektury na wzór organicznych, samoodnawiających się struktur, które nieustannie dostosowują się do zmieniających się potrzeb.
W kontekście metabolizmu miejskiego, taki twór architektoniczny stanowił „utopijny” kontrapunkt do nowoczesnych koncepcji funkcjonalnego rozdzielenia życia i pracy, mieszkania, rekreacji, transportu i ruchu ulicznego. (…)
Projekt „Podłączono, odgrodzono” skupia się na współczesnym procesie urbanizacji, którym rządzą czynniki takie jak użyteczność, elastyczność, efektywność oraz mobilność, a także neoliberalne odgrodzenie i prywatyzacja przestrzeni miejskich. Praca ta nie porusza już kwestii miejskiej utopii, kierując naszą uwagę raczej na niepozorne, marginalne, codzienne – a jednocześnie spektakularne – formy współczesnych procesów „metabolicznych” (np. EURO’08 w Wiedniu). Mamy tu do czynienia z pytaniem o to jak owe formy wpływają na nasze doznania związane z miastem.
Kwestia ta, a także sprawy architektoniczne, społeczne i polityczne, zawsze stanowiła problem natury estetycznej: jakie obrazy i konwencje postrzegania obrazu mediatyzują i sankcjonują owe antyutopijne przestrzenie? Jakich warunków ich tworzenia nie widać, jakie procesy kooptacji i wywłaszczania pokazuje się we współczesnych „obrazach przestrzeni” oraz produkcjach przestrzennych? Czy można wyobrazić sobie inne możliwe światy miejskie? A może, jak ujął to Siegfrid Kracauer: „Obrazy przestrzeni to sny o społeczeństwie. Wszędzie tam, gdzie rozszyfrujemy znaczenie tego czy innego obrazu przestrzeni, znajdujemy jeden z fundamentów społecznej rzeczywistości”.
Siegfried Kracauer, Strassen in Berlin und anderswo, Berlin, 1987
